Mỗi chiếc răng, dù nằm ở vị trí nào, đều đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các răng lân cận, đồng thời tham gia vào các hoạt động cắn, xé, nhai, nghiền thức ăn và duy trì cấu trúc khuôn mặt cân đối. Vậy việc mất một răng vĩnh viễn, đặc biệt là mất một răng hàm, có gây ra vấn đề gì không? Mất răng có gây hại đến sức khỏe và thẩm mỹ hay không? Câu trả lời là có, nếu tình trạng mất răng không được xử lý kịp thời và đúng cách.

1. Chức năng của răng hàm

Một người trưởng thành thường có tổng cộng 32 chiếc răng tiêu chuẩn, được phân bổ đều cho cả hai hàm trên và hàm dưới (mỗi hàm 16 chiếc). Các răng ở mỗi hàm được chia thành 4 nhóm chính: răng cửa, răng nanh, răng hàm nhỏ (răng tiền hàm) và răng hàm lớn (răng cối).

• Nhóm răng cửa bao gồm 8 chiếc (răng số 1 và 2), với 4 răng ở hàm trên và 4 răng ở hàm dưới, có chức năng chính là cắn và cắt thức ăn thành các miếng nhỏ.
• Nhóm răng nanh gồm 4 chiếc (răng số 3), mỗi hàm trên và hàm dưới có 2 chiếc, chủ yếu dùng để kẹp và xé thức ăn.
• Nhóm răng hàm nhỏ (tiền hàm) gồm 8 chiếc (răng số 4 và 5), với 4 răng hàm trên và 4 răng hàm dưới, có nhiệm vụ xé và nghiền nát thức ăn.
• Nhóm răng hàm lớn (răng cối) có 12 chiếc (răng số 6, 7 và 8; răng số 8 còn được gọi là răng khôn), gồm 6 răng hàm trên và 6 răng hàm dưới. Chức năng chủ yếu của nhóm răng cối là nhai và nghiền thức ăn trước khi nuốt.

Răng số 6, hay còn gọi là răng cối thứ nhất, là chiếc răng hàm lớn nhất, giữ vai trò then chốt trong quá trình nhai nghiền, gần như toàn bộ lực nhai tập trung vào chiếc răng này. Răng số 6 cũng là răng vĩnh viễn mọc sớm nhất trên cung hàm và được coi là trụ đỡ cho khớp cắn sau này. Nếu răng số 6 mọc sai vị trí có thể dẫn đến lệch khớp cắn. Răng số 7, hay răng cối thứ hai, nằm giữa răng số 6 và 8, có kích thước khá lớn và cấu tạo phức tạp. Răng số 7 có nhiều chân và nhiều ống tủy. Răng số 7 ở hàm dưới thường có 2 chân, trong khi răng số 7 hàm trên có tới 3 chân, và mỗi chân răng có thể có đến 3 ống tủy. Do cấu trúc nhiều chân và ống tủy phức tạp, việc điều trị các vấn đề liên quan đến răng số 7 sẽ khó khăn hơn. Răng số 8, hay răng khôn, là răng hàm trong cùng, có thể mọc hoặc không và thường không giữ vai trò quan trọng.

Răng số 7 bắt đầu mọc vĩnh viễn từ khoảng 12 tuổi, còn răng số 6 mọc sớm hơn, khoảng 6 – 7 tuổi, khi trẻ chưa bắt đầu thay răng sữa. Mỗi răng hàm vĩnh viễn chỉ mọc một lần duy nhất, nên nếu bị mất sẽ không mọc lại được.

2. Các nguyên nhân dẫn đến mất răng hàm

Có nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây ra tình trạng mất răng hàm.

2.1. Chăm sóc răng miệng không tốt

Việc lười đánh răng, vệ sinh răng miệng không đúng cách hoặc không dùng chỉ nha khoa hàng ngày, về lâu dài sẽ dẫn đến sâu răng, viêm nướu và cuối cùng là mất răng.

2.2. Chế độ ăn uống không cân bằng

Chế độ ăn thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết cho răng, đặc biệt là canxi, là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến răng bị yếu đi. Ngoài ra, việc tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa đường, axit và carbohydrates cũng làm tổn hại men răng và nướu, dễ gây mất răng.

2.3. Những thói quen xấu

Thói quen nghiến răng kéo dài có thể gây mòn răng và ảnh hưởng tiêu cực đến cấu trúc răng. Hút thuốc lá cũng là yếu tố làm tình trạng viêm nướu trở nên trầm trọng hơn, dễ dẫn đến mất răng.

2.4. Chấn thương vùng miệng

Các chấn thương do tai nạn hoặc trong quá trình chơi thể thao như võ thuật, bóng đá, bóng rổ,… rất dễ gây tổn thương xương hàm và răng, dẫn đến vỡ hoặc gãy răng nếu không sử dụng dụng cụ bảo hộ hàm.

2.5. Do tuổi tác

Tất cả các chức năng của răng như cắn, nhai và nghiền thức ăn qua thời gian sẽ làm bào mòn lớp men và các góc cạnh của răng, dẫn đến hiện tượng lão hóa. Quá trình lão hóa răng trở nên rõ rệt hơn ở người cao tuổi, khiến răng không còn chắc khỏe và dễ bị mất.

2.6. Không kiểm tra răng miệng định kỳ

Không đi khám răng định kỳ dẫn đến việc không phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý nha khoa, cũng như không lấy cao răng, đây là một trong những nguyên nhân gây mất răng.

2.7. Các bệnh lý khác

Những người mắc các bệnh như đái tháo đường, viêm khớp thái dương hàm, ung thư vùng miệng… thường có răng yếu hơn và dễ bị rụng hơn so với người khỏe mạnh.

3. Hậu quả của việc mất răng hàm

Vì là răng lớn, chịu trách nhiệm chính trong việc nhai và nghiền thức ăn, đồng thời nâng đỡ cấu trúc khung xương hàm, nên các răng hàm rất quan trọng. Vậy, nếu bị mất răng, đặc biệt là mất răng hàm dưới hay răng hàm trên, có ảnh hưởng gì không? Câu trả lời là có, vì mất răng hàm sẽ kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng.

3.1. Gây khó khăn trong việc ăn uống và tiêu hóa

Cấu trúc răng miệng của mỗi người đã ổn định, nên việc thiếu dù chỉ một chiếc cũng làm cho hoạt động ăn uống trở nên bất tiện.

• Mất răng hàm khiến quá trình ăn uống gặp nhiều khó khăn, lực nhai và nghiền yếu đi làm thức ăn không được nghiền nhỏ kỹ trước khi đưa xuống hệ tiêu hóa. Điều này gây tác động tiêu cực đến dạ dày và đường ruột.
• Mất răng hàm tạo ra khoảng trống làm thức ăn dễ lọt vào, buộc người bệnh phải điều chỉnh cách nhai để tránh vùng răng bị mất.
• Khoảng trống lớn do mất răng hàm cũng làm tăng nguy cơ các răng bên cạnh bị xô lệch, nghiêng đổ, thậm chí ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống nhai.

3.2. Ảnh hưởng đến khả năng phát âm

Việc thiếu răng hàm cũng có thể làm khả năng phát âm trở nên kém chuẩn xác, thiếu tròn vành rõ chữ, gây ảnh hưởng đến giao tiếp và công việc hàng ngày.

3.3. Tác động xấu đến thẩm mỹ

Dù không gây mất thẩm mỹ trực tiếp như răng cửa, mất răng hàm vẫn làm cung hàm mất cân đối, hai má bị hóp vào, da mặt bên bị mất răng chảy xệ và vùng da xung quanh miệng xuất hiện nhiều nếp nhăn, khiến gương mặt trông già đi đáng kể so với tuổi thật. Nếu không được điều trị kịp thời, mất răng hàm lâu dài có thể làm khuôn mặt bị lệch, ảnh hưởng nặng nề đến thẩm mỹ, dẫn đến cảm giác e ngại và tự ti khi giao tiếp.

3.4. Gây ra nhiều bệnh lý răng miệng

Các khoảng trống ở vị trí răng bị mất là nơi lý tưởng cho vi khuẩn có hại phát triển, dẫn đến các bệnh lý như sâu răng, viêm nha chu, viêm nướu, viêm chân răng và gây hại cho các răng còn lại.

3.5. Gây ra các biến chứng nguy hiểm như đau khớp thái dương hàm, tiêu xương

• Nếu mất răng hàm không được phục hình sớm, có thể dẫn đến tình trạng tụt lợi và tiêu xương hàm.
• Mất răng hàm làm các răng xung quanh không còn được nâng đỡ, từ đó tạo áp lực lớn lên quai hàm, gây ra các cơn đau cơ hàm, đau khớp thái dương hàm, đau đầu, nhức mỏi vai gáy.
• Các răng bên cạnh có xu hướng dịch chuyển vào khoảng trống răng mất, răng đối diện cũng có thể trồi lên hoặc thụt xuống quá mức. Về lâu dài, nếu không điều trị sẽ gây ra các vấn đề về khớp cắn. Nhẹ thì lệch khớp cắn, nặng hơn có thể dẫn đến liệt cơ hàm và lệch mặt.

4. Các giải pháp khắc phục tình trạng mất răng hàm

Ngày nay, với những tiến bộ và công nghệ hiện đại trong lĩnh vực nha khoa, những băn khoăn về việc mất răng vĩnh viễn hay mất 1 răng hàm có sao không sẽ không còn là nỗi lo. Thậm chí, việc mất răng còn có thể tạo điều kiện thuận lợi cho răng dịch chuyển về vị trí mong muốn, giúp rút ngắn thời gian và tăng hiệu quả niềng răng.

Trồng răng giả hiện là giải pháp tối ưu để khắc phục tình trạng mất răng hàm và ngăn chặn các hậu quả tiêu cực mà nó gây ra. Hiện có hai phương pháp trồng răng và phục hình phổ biến là trồng răng Implant và làm cầu răng sứ.

4.1. Trồng răng Implant

Trồng răng Implant là kỹ thuật trồng răng giả cố định để thay thế cho một hoặc nhiều răng đã mất. Phương pháp này được thực hiện bằng cách cấy ghép một trụ chân răng nhân tạo làm bằng Titanium vào xương hàm, trụ này được nối với khớp Abutment đóng vai trò như trụ cầu, sau đó gắn răng sứ phục hình lên trên trụ Implant.

Ưu điểm của trồng răng Implant là:

• Răng được trồng lại có đủ cả chân răng, thân răng và mão răng nên rất vững chắc và đảm bảo tính thẩm mỹ cao. Bề mặt trụ Implant sẽ tích hợp với xương hàm, giúp răng giả bám chắc, phục hồi khả năng nhai nghiền và không lo răng bị lung lay hay dịch chuyển khi ăn.
• Hơn nữa, việc thay thế chân răng tự nhiên bằng trụ Implant giúp ngăn ngừa tình trạng teo nướu, tiêu hủy xương, tiêu xương hàm,…
• Trồng răng Implant không cần mài răng thật nên không gây ảnh hưởng đến các răng kế cận như phương pháp cầu răng sứ.
• Tuổi thọ trung bình của răng Implant là trên 20 năm, thậm chí có thể kéo dài gần như vĩnh viễn nếu được chăm sóc răng miệng tốt.

Khuyết điểm của phương pháp trồng răng Implant là:

• Chi phí điều trị khá cao.
• Không áp dụng được cho những người mắc các bệnh lý nghiêm trọng như đái tháo đường hoặc tăng huyết áp nặng, bệnh nhân đang hóa trị hoặc xạ trị, hoặc người có cấu tạo xương bất thường.

4.2. Cầu răng sứ

Làm cầu răng sứ là phương pháp trồng răng giả để thay thế một hoặc nhiều răng bị mất liên tiếp. Cầu răng được gắn cố định vào một trụ răng thật bên dưới bằng keo nha khoa chuyên dụng. Hai răng thật ở hai bên vị trí răng mất sẽ bị mài để làm trụ đỡ cho cầu răng sứ, giúp cầu răng đứng vững trên cung hàm. Cầu răng sứ cũng là một giải pháp khắc phục mất răng hàm, nhưng hiệu quả lâu dài không được đánh giá cao bằng trồng răng Implant.

Ưu điểm của cầu răng sứ là:

• Khả năng nhai và thẩm mỹ tốt hơn so với dùng hàm giả tháo lắp.
• Thời gian điều trị ngắn.
• Vật liệu làm răng giả an toàn với cơ thể, nên có thể áp dụng cho người mắc các bệnh như đái tháo đường, tăng huyết áp,…

Khuyết điểm của cầu răng sứ là:

• Gây tổn thương răng trụ do hai răng thật kế cận bị mài mòn để làm trụ cầu. Răng bị mài sẽ yếu hơn, dễ bị tổn thương hơn các răng khác và dễ mắc các bệnh lý răng miệng hơn. Ngoài ra, nếu hai trụ răng không được mài đúng tỉ lệ có thể dẫn đến mòn răng, áp xe răng, viêm tủy,…
• Gây tiêu xương hàm. Mặc dù cầu răng sứ duy trì được chức năng nhai cơ bản và tính thẩm mỹ, nhưng do không có chân răng tạo lực tác động lên xương hàm nên không thể ngăn chặn quá trình tiêu nướu răng và tiêu xương hàm, lâu ngày làm khuôn mặt bị biến dạng.
• Việc tiêu xương hàm sẽ làm cho các răng xung quanh bị xô lệch về phía khoảng trống, các răng đối diện cũng sẽ trồi lên, gây mất cân bằng toàn bộ hàm răng.
• Cầu răng sứ đặt phía trên nướu, không có chân răng mà chỉ cố định bằng hai trụ cầu nên thức ăn dễ mắc vào khe hở nhỏ giữa răng sứ và nướu, gây viêm lợi, viêm nha chu,…

Quý khách có nhu cầu thăm khám hoặc tư vấn, vui lòng liên hệ trực tiếp qua HOTLINE 098 950 0606 để được đặt lịch nhanh chóng.